Ο θυρεοειδής είναι ένας μικρός αδένας σε σχήμα πεταλούδας που βρίσκεται στο μπροστινό μέρος του λαιμού σας.

Παράγει δύο ορμόνες, τη θυροξίνη και την τριιωδοθυρονίνη, οι οποίες ρυθμίζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα χρησιμοποιεί την ενέργεια. Αυτές οι ορμόνες επηρεάζουν τα περισσότερα όργανα και είναι ζωτικής σημασίας για ένα ευρύ φάσμα φυσιολογικών διεργασιών, όπως η αναπνοή και ο καρδιακός ρυθμός, η πέψη και η θερμοκρασία του σώματος.

Πάρα πολλές ή όχι αρκετές από αυτές τις ορμόνες μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις, επομένως η ισορροπημένη δραστηριότητα του θυρεοειδούς είναι απαραίτητη για τη διατήρηση της σωστής υγείας. Τα προβλήματα του θυρεοειδούς μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε προβλήματα ύπνου. Οι παθήσεις του θυρεοειδούς, όπως ο υποθυρεοειδισμός (υπολειτουργία) και ο υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργία), θεωρούνται παράγοντες κινδύνου για ορισμένες διαταραχές του ύπνου.

Τι προκαλεί τη νόσο του θυρεοειδούς;

Το σώμα μας λειτουργεί σε έναν 24ωρο κύκλο γνωστός ως κιρκαδιανός ρυθμός, ο οποίος ρυθμίζεται από το κύριο κιρκαδιανό ρολόι που βρίσκεται σε ένα τμήμα του εγκεφάλου που ονομάζεται υπερκασματικός πυρήνας (SCN) και βρίσκεται στον υποθάλαμο.

Ο SCN απελευθερώνει διάφορες ορμόνες που συμβάλλουν στη διατήρηση της ισορροπίας στο σώμα και ελέγχουν διάφορες σωματικές λειτουργίες, συμπεριλαμβανομένου του κύκλου ύπνου-αφύπνισης. Μία από αυτές τις ορμόνες, η θυρεοτροπίνη, διεγείρει τον θυρεοειδή για να προκαλέσει την απελευθέρωση θυρεοειδικών ορμονών. Εάν ο θυρεοειδής είναι υπερδραστήριος ή υποδραστήριος, αυτό μπορεί να επηρεάσει την παραγωγή θυρεοτροπίνης και τον συνολικό κιρκάδιο ρυθμό σας.

Η κατάσταση που είναι γνωστή ως υποθυρεοειδισμός, ή υπολειτουργία του θυρεοειδούς, συμβαίνει όταν ο θυρεοειδής δεν παράγει αρκετές ορμόνες. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις στις ΗΠΑ, 1 στα 20 άτομα ηλικίας 12 ετών και άνω πάσχει από υποθυρεοειδισμό. Οι ασθενείς αυτοί συχνά υποβάλλονται σε θεραπεία με τεχνητές θυρεοειδικές ορμόνες.

Υπερθυρεοειδισμός, ή υπερδραστήριος θυρεοειδής, επηρεάζει περίπου 1 στα 100 άτομα στις Η.Π.Α.

Η κατάσταση αυτή προκύπτει όταν ο θυρεοειδής παράγει υπερβολική ποσότητα ορμονών. Στους ασθενείς με υπερθυρεοειδισμό συνταγογραφούνται συχνά φάρμακα που μειώνουν τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών τους.

Για ορισμένα άτομα με προβλήματα θυρεοειδούς, μια υποκείμενη αυτοάνοση διαταραχή είναι τουλάχιστον εν μέρει υπαίτια. Σε αυτές τις περιπτώσεις, το ανοσοποιητικό σύστημα θεωρεί ότι τα κύτταρα του σώματος είναι επιβλαβείς παράγοντες και τους επιτίθεται. Καταστάσεις όπως η νόσος του Graves μπορεί να προκαλέσουν υπερθυρεοειδισμό, ενώ άλλες ασθένειες όπως η νόσος Hashimoto μπορεί να προκαλέσουν υποθυρεοειδισμό. Ο διαβήτης τύπου 1 θεωρείται επίσης παράγοντας κινδύνου για υποθυρεοειδισμό και υπερθυρεοειδισμό.

Η εγκυμοσύνη έχει επίσης συνδεθεί με προβλήματα του θυρεοειδούς, ακόμη και σε γυναίκες που δεν έχουν ιστορικό θυρεοειδοπάθειας. Οι γιατροί θα παρακολουθούν τακτικά τα επίπεδα των θυρεοειδικών ορμονών για να διασφαλίσουν την καλή υγεία τόσο της μητέρας όσο και του παιδιού της. Ορισμένες γυναίκες αντιμετωπίζουν προβλήματα υπερλειτουργίας ή υπολειτουργίας του θυρεοειδούς για διάστημα έως και ενός έτους μετά τον τοκετό. Οι γυναίκες με προϋπάρχοντα προβλήματα θυρεοειδούς παροτρύνονται να αντιμετωπίσουν την κατάστασή τους πριν μείνουν έγκυες.

Μπορεί ο θυρεοειδής σας να προκαλέσει προβλήματα ύπνου;

Οι ανισορροπίες του θυρεοειδούς έχουν συνδεθεί με προβλήματα ύπνου. Ο υπερθυρεοειδισμός (υπερλειτουργία) μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στον ύπνο εξαιτίας των αφυπνίσεων από νευρικότητα ή ευερεθιστότητα, καθώς και μυϊκή αδυναμία και συνεχές αίσθημα κόπωσης. Ένας υπερδραστήριος θυρεοειδής μπορεί επίσης να οδηγήσει σε νυχτερινές εφιδρώσεις και συχνές παρορμήσεις για ούρηση, τα οποία μπορούν να διαταράξουν τον ύπνο.

Τα άτομα με υποθυρεοειδισμό (υπολειτουργία), από την άλλη πλευρά, αντιμετωπίζουν συχνά πρόβλημα ανοχής του κρύου τη νύχτα και πόνο στις αρθρώσεις ή στους μύες που διαταράσσει τον ύπνο. Ορισμένες μελέτες έχουν συνδέσει έναν υπολειτουργικό θυρεοειδή με κακή ποιότητα ύπνου, μεγαλύτερη έναρξη ύπνου – ή ο χρόνος που χρειάζεται για να αποκοιμηθεί κανείς – και μικρότερη διάρκεια ύπνου κατά τη διάρκεια της νύχτας. Οι νεότεροι άνθρωποι, τα άτομα με σχετικά χαμηλό δείκτη μάζας σώματος και οι γυναίκες θεωρούνται ότι διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ύπνου λόγω υποθυρεοειδισμού.

Ο υποθυρεοειδισμός μπορεί επίσης να προκαλέσει υπερυπνία, ή την ακατάσχετη ανάγκη για ύπνο ή τις διακοπές ύπνου που συμβαίνουν σε καθημερινή βάση. Η υπερυπνία μπορεί να οφείλεται σε υποκείμενη ιατρική διαταραχή και ο υποθυρεοειδισμός θεωρείται η κύρια αιτία υπερυπνίας που οφείλεται σε διαταραχή του ενδοκρινικού συστήματος. Επιπλέον, ο μη θεραπευμένος υποθυρεοειδισμός μπορεί να θεωρηθεί λανθασμένα ως υποαερισμός που σχετίζεται με τον ύπνο, ή υπερβολικά αργή ή ρηχή αναπνοή που εμφανίζεται κυρίως κατά τη διάρκεια του ύπνου.

Η νόσος του θυρεοειδούς μπορεί να αποτελεί προδιαθεσικό παράγοντα για το σύνδρομο ανήσυχων ποδιών (RLS). Τα άτομα με αυτή τη διαταραχή αισθάνονται άβολα ή δυσάρεστα συναισθήματα στα πόδια τους ενώ το σώμα βρίσκεται σε κατάσταση ηρεμίας. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα συμπτώματα του RLS εμφανίζονται συχνά το βράδυ ή γύρω από την έναρξη του ύπνου. Επειδή η διαταραχή είναι τόσο ενοχλητική, το RLS μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική απώλεια ύπνου και διαταραχές κατά τη διάρκεια της ημέρας. Αν και οι περιπτώσεις είναι κάπως σπάνιες, ο υπερδραστήριος θυρεοειδής θεωρείται επίσης προδιαθεσικός παράγοντας για νυχτερινό τρόμο, έναν τύπο διαταραχής ύπνου με παραϋπνία που χαρακτηρίζεται από ξαφνικά, τρομακτικά ξεσπάσματα κατά τη διάρκεια της νύχτας.

Οι συνήθειες του ύπνου μπορεί να παίζουν ρόλο στην ευαισθησία σας στην ασθένεια του θυρεοειδούς. Μια μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που κοιμούνται λιγότερες από επτά ώρες την ημέρα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης υπερθυρεοειδισμού, ενώ ο ύπνος άνω των οκτώ ωρών την ημέρα μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο τόσο υπερδραστήριας όσο και υποδραστήριας λειτουργίας του θυρεοειδούς. Επιπλέον, ο βέλτιστος ύπνος πιστεύεται ότι υποστηρίζει ένα υγιές ανοσοποιητικό σύστημα και τα άτομα με ασθενέστερο ανοσοποιητικό σύστημα διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης δυσλειτουργίας του θυρεοειδούς.

Συμβουλές για καλύτερο ύπνο με προβλήματα θυρεοειδούς

Τα άτομα με θυρεοειδοπάθεια που αντιμετωπίζουν απώλεια ή διαταραχές του ύπνου μπορούν να βρουν ανακούφιση λαμβάνοντας ορισμένα μέτρα.

Για πολλούς, η εύρεση της σωστής θερμοκρασίας στο υπνοδωμάτιο είναι το κλειδί. Πολλοί ειδικοί συμφωνούν ότι οι 18,3 βαθμοί Κελσίου είναι η βέλτιστη θερμοκρασία ύπνου για τους περισσότερους ανθρώπους. Ωστόσο, όσοι πάσχουν από θυρεοειδοπάθεια μπορεί να αισθάνονται διαφορετικά, καθώς ο υπερθυρεοειδισμός μπορεί να προκαλέσει νυχτερινές εφιδρώσεις και ο υποθυρεοειδισμός μπορεί να μειώσει την ανοχή σας στο κρύο. Το εύρος των 18 βαθμών Κελσίου θεωρείται γενικά λογικό, αλλά μπορεί να διαπιστώσετε ότι η προτιμώμενη θερμοκρασία σας πέφτει έξω από αυτό το εύρος αν ζείτε με θυρεοειδοπάθεια.

Η άσκηση καλής υγιεινής του ύπνου μπορεί επίσης να βελτιώσει την ποιότητα του ύπνου σας, είτε έχετε είτε όχι κάποια πάθηση του θυρεοειδούς. Η υγιεινή του ύπνου αναφέρεται σε πρακτικές και συνήθειες που προάγουν τον συνεπή, αδιάκοπο και αποκαταστατικό ύπνο. Αυτές περιλαμβάνουν το να πηγαίνετε για ύπνο και να ξυπνάτε τις ίδιες ώρες (συμπεριλαμβανομένων των Σαββατοκύριακων), την αποφυγή ηλεκτρονικών συσκευών έως και μία ώρα πριν από τον ύπνο και το να χαλαρώνετε το βράδυ με απαλή μουσική, ελαφρές διατάσεις και άλλες χαλαρωτικές δραστηριότητες.

Πηγή κειμένου: https://www.sleepfoundation.org/