Κατά τη διάρκεια των αιώνων, τα συμπτώματα της υπνικής παράλυσης έχουν περιγραφεί με πολλούς τρόπους και συχνά αποδίδονταν σε μια «κακή» παρουσία που τρομοκρατεί τους αβοήθητους ανθρώπους την ώρα του ύπνου. Οι έρευνες που έχουν γίνει στη σύγχρονη εποχή καταλήγουν στο συμπέρασμα πως η υπνική παράλυση είναι απλώς ένα σημάδι πως το σώμα μας δεν κινείται ομαλά στα στάδια του ύπνου, και συνδέεται, σπάνια, με βαθιά υποκείμενα ψυχιατρικά προβλήματα.
Τι είναι η υπνική παράλυση;
Η υπνική παράλυση ή παράλυση ύπνου είναι μια κατάσταση που χαρακτηρίζεται από προσωρινή παράλυση του σώματος που συμβαίνει συνήθως στα αρχικά στάδια του ύπνου. Κατά τη διάρκεια της υπνικής παράλυσης ο εγκέφαλος ξυπνάει, με το άτομο να καταλαβαίνει τι του συμβαίνει, αλλά να μην μπορεί να κινηθεί ούτε να μιλήσει. Αρκετά συχνά, όταν κάποιος βιώνει παράλυση ύπνου έχει την εντύπωση πως βλέπει όνειρο, έχοντας πολλές φορές και διάφορες παραισθήσεις, ενώ μερικοί έχουν αναφέρει πως αισθάνονται σαν να βρίσκεται κάποιος άλλος στο δωμάτιο μαζί τους. Μερικοί άνθρωποι μπορεί επίσης, να αισθάνονται πίεση ή μια αίσθηση πνιγμού.
Ποιοι παράγοντες οδηγούν στην υπνική παράλυση;
Μελέτες έχουν δείξει πως περίπου 4 στους 10 ανθρώπους μπορούν να εμφανίσουν υπνική παράλυση. Τα πρώτα φαινόμενα παρατηρούνται κυρίως στην εφηβεία σε άντρες και σε γυναίκες. Κάποιοι από τους παράγοντες που μπορεί να οδηγήσουν στην κατάσταση της υπνικής παράλυσης είναι οι παρακάτω:
- Ακανόνιστο πρόγραμμα ύπνου
- Η έλλειψη ύπνου
- Αυξημένο στρες
- Η ναρκοληψία ή οι νυχτερινές κράμπες στα πόδια
- Ο ύπνος ανάσκελα
- Ξαφνικές αλλαγές στο περιβάλλον ή τη ζωή ενός ατόμου
- Κατάχρηση φαρμάκων
Πώς γίνεται η διάγνωση της υπνικής παράλυσης;
Εάν δεν μπορείτε να κινηθείτε ή να μιλήσετε για λίγα δευτερόλεπτα ή λεπτά όταν αποκοιμηθείτε ή ξυπνήσετε, τότε είναι πιθανό να πάσχετε από επαναλαμβανόμενη υπνική παράλυση. Απευθυνθείτε στον γιατρό σας εάν νιώθετε υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας ως απόρροια της υπνικής παράλυσης ή δεν μπορείτε να κοιμάστε τη νύχτα. Ο γιατρός σας θα σάς ζητήσει να κρατήσετε ένα ημερολόγιο ύπνου για μερικές εβδομάδες, θα καταγράψει ένα ιστορικό υγείας και θα σας παραπέμψει σε έναν ειδικό ύπνου για περαιτέρω αξιολόγηση και μελέτες ύπνου.
Πώς αντιμετωπίζεται η υπνική παράλυση;
Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν χρειάζονται θεραπεία για την υπνική παράλυση. Η θεραπεία υποκείμενων παθήσεων όπως η ναρκοληψία μπορεί να σας βοηθήσει εάν είστε ανήσυχοι ή αν δεν μπορείτε να κοιμηθείτε καλά. Άλλες θεραπείες μπορεί να περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Βελτίωση των συνηθειών ύπνου – όπως η διασφάλιση ότι κοιμάστε έξι έως οκτώ ώρες κάθε βράδυ.
- Χρήση αντικαταθλιπτικών φαρμάκων, μόνο εφόσον έχουν συνταγογραφηθεί από τον γιατρό σας με σκοπό να βοηθήσουν στη ρύθμιση των κύκλων του ύπνου.
- Αντιμετώπιση τυχόν προβλημάτων ψυχικής υγείας που μπορεί να συμβάλλουν στην υπνική παράλυση.
- Αντιμετώπιση οποιονδήποτε άλλων διαταραχών ύπνου, όπως πχ. οι νυχτερινές κράμπες στα πόδια.
- Προσπαθήστε να μειώσετε το άγχος.
- Δοκιμάστε άλλες στάσεις ύπνου εάν κοιμάστε ανάσκελα.
Δεν υπάρχει λόγος να φοβάστε την υπνική παράλυση, ακολουθήστε τις παραπάνω συμβουλές και πάντα σε συνεννόηση με τον γιατρό σας μπορείτε να αντιμετωπίσετε αυτή τη διαταραχή.
