Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι τα social media (μέσα κοινωνικής δικτύωσης) έχουν μεταμορφώσει τον κόσμο στον οποίο ζούμε. Ένας συνεχώς αυξανόμενος αριθμός υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης επιτρέπει στους χρήστες να συνδέονται άμεσα με ανθρώπους σε όλο τον κόσμο, έχοντας πρόσβαση σε ειδήσεις και ατελείωτη ψυχαγωγία.
Η πλειονότητα των χρηστών ελέγχει τα social media αρκετές φορές μέσα στην ημέρα και πολλοί είναι αυτοί που ασχολούνται με αυτά και πριν πέσουν για ύπνο, με το 15% να αφιερώνει μία ώρα ή και περισσότερο κάθε βράδυ. Άλλοι επίσης, και κυρίως η νεολαία, αναφέρει πως βρίσκεται στα social media «σχεδόν συνέχεια».
Πώς μπορεί να επηρεάσουν τον ύπνο τα social media;
Τα social media και ο ύπνος δεν έχουν και την καλύτερη σχέση. Η υπερβολική χρήση των social media κοντά στην ώρα του ύπνου μπορεί να μειώσει την ποιότητα του ύπνου και να αυξήσει τον κίνδυνο εμφάνισης πλήθους διαταραχών του ύπνου.
Ο έλεγχος των social media, η αποστολή μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή η ανάγνωση των ειδήσεων πριν από τον ύπνο μπορεί να μας κρατήσει ξύπνιους, καθώς η νυχτερινή χρήση ηλεκτρονικών συσκευών μπορεί να επηρεάσει τον ύπνο μέσω της διεγερτικής επίδρασης του φωτός από τις ψηφιακές οθόνες. Το μπλε φως που εκπέμπουν οι συσκευές επηρεάζει αρνητικά τον κιρκάδιο ρυθμό μας, αφού διεγείρει τα τμήματα του εγκεφάλου και μας βάζει σε εγρήγορση.
Οι επιπτώσεις της έκθεσης στο μπλε φως μπορεί να είναι χειρότερες για όσους ξυπνούν για να ελέγξουν το τηλέφωνό τους αφού κοιμηθούν. Περίπου το 21% των ενηλίκων δηλώνουν ότι ξυπνούν για να ελέγξουν το τηλέφωνό τους κατά τη διάρκεια της νύχτας, με αποτέλεσμα να διατρέχουν ακόμη μεγαλύτερο κίνδυνο να χάσουν τον ύπνο τους και να αναπτύξουν διαταραχές ύπνου, όπως η υπνική άπνοια.
Γιατί ασχολούμαστε τόσο πολύ με τα social media;
Μελέτες έχουν δείξει πως ο λόγος για την υπερβολική χρήση των social media είναι ο φόβος της απώλειας, που αναφέρεται και ως FOMO (Fear of missing out) και χαρακτηρίζεται από μια ατελείωτη επιθυμία να παραμείνουμε συνδεδεμένοι με το τι κάνουν και τι βλέπουν οι άλλοι.
Τα άτομα με υψηλά επίπεδα FOMO είναι πιο πιθανό να ελέγχουν τα social media, πέρα από την ώρα του ύπνου και σε άλλες ακατάλληλες ώρες, όπως κατά τη διάρκεια πανεπιστημιακών διαλέξεων ή ακόμα χειρότερα κατά την οδήγηση.
Social media και στέρηση ύπνου ή και κάτι παραπάνω;
Τα social media είναι ένας τρόπος επικοινωνίας και διάδρασης, αλλά η υπερβολική χρήση τους θέτει τους χρήστες σε υψηλό κίνδυνο εμφάνισης προβλημάτων ψυχικής υγείας, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Επίσης, όλο και περισσότεροι άνθρωποι δυσκολεύονται να κοιμηθούν ή κοιμούνται ελάχιστα μέσα στη νύχτα, με αποτέλεσμα την επιδείνωση και την εμφάνιση διαταραχών του ύπνου με αρνητικές συνέπειες στην υγεία του ατόμου, σωματική και ψυχική.
Τι να κάνω για να μην επηρεάζουν τα social media τον ύπνο μου;
Η χρήση των social media πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου μπορεί να επηρεάσει αρκετά την καλή υγιεινή του ύπνου, βλάπτοντας τον ύπνο μας και ταυτόχρονα την υγεία μας συνολικά. Επειδή ο συνεχής έλεγχος των social media είναι αρκετά δελεαστικός, είναι σημαντικό να είμαστε προσηλωμένοι στη δημιουργία καλών συνηθειών, παίρνοντας τον έλεγχο και βεβαιώνοντας πως δεν παρεμβαίνουν τα social media στη μείωση του ποιοτικού ύπνου.
Ας δούμε παρακάτω κάποιες συμβουλές:
- Μιλήστε στα παιδιά σας για τα social media και εξηγήστε τα οφέλη, αλλά και τους κινδύνους. Βοηθήστε τα να ευδοκιμήσουν σε έναν ολοένα και πιο ψηφιακό κόσμο.
- Προσπαθήστε να αφιερώνετε περισσότερο χρόνο στον εαυτό σας και στους άλλους, κάνοντας «αποτοξίνωση» από τα social media, για αρχή κυρίως την ώρα του φαγητού, την ώρα των κοινωνικών συναναστροφών και την ώρα του ύπνου.
- Παρατηρήστε το FOMO σας. Αν παρατηρήσετε ότι αισθάνεστε FOMO κοντά στην ώρα του ύπνου, δοκιμάστε μερικές ασκήσεις χαλάρωσης για να σας βοηθήσουν να αποκοιμηθείτε.
- Βάλτε σε σίγαση ή απενεργοποιήστε τις ειδοποιήσεις. Η διατήρηση των ειδοποιήσεων σε λειτουργία μπορεί να σας ξυπνήσει κατά τη διάρκεια του ύπνου, να αυξήσει το αίσθημα FOMO και να οδηγήσει σε καταναγκαστική και εθιστική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
- Φορτίστε το κινητό σας σε διαφορετικό χώρο από το υπνοδωμάτιό σας. Η διατήρηση του τηλεφώνου και του υπολογιστή σας σε άλλο δωμάτιο είναι ένα από τα καλύτερα μέτρα που μπορείτε να λάβετε για να αντισταθείτε στον έλεγχο των social media κοντά στην ώρα του ύπνου.
- Συμβουλευτείτε έναν ιατρό ή σύμβουλο ύπνου. Αν τα social media επηρεάζουν τον ύπνο, τη δουλειά ή τις σχέσεις σας και έχετε προσπαθήσει να τα μειώσετε, αλλά δυσκολεύεστε, απευθυνθείτε σε έναν ιατρό, ψυχολόγο ή σύμβουλο ύπνου που μπορεί να σας προσφέρει υποστήριξη και συμβουλές για τη μείωση του χρόνου που αφιερώνετε στην οθόνη και τη βελτίωση του ύπνου σας.
Πηγή: Sleep Foundation
