Άσθμα. Μία πάθηση που ταλαιπωρεί πολλούς, δυσκολεύοντάς τους με τις καθημερινές τους δραστηριότητες. Όμως, ποια η σχέση του άσθματος με την Άπνοια Ύπνου;
Το άσθμα είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι βρογχικοί σωλήνες ενός ατόμου διογκώνονται. Οι βρογχικοί σωλήνες είναι οι αεραγωγοί του σώματος και επιτρέπουν στον αέρα να κινείται μέσα και έξω από τους πνεύμονες. Καθώς οι αεραγωγοί διογκώνονται, οδηγούν σε συμπτώματα όπως συριγμό, βήχα, σφίξιμο στο στήθος και δύσπνοια.
Οι πρησμένοι αεραγωγοί είναι επίσης πιο ευαίσθητοι σε αλλεργιογόνα και ερεθιστικά. Όταν τα συμπτώματα άσθματος είναι χειρότερα από το συνηθισμένο, ονομάζεται επίθεση άσθματος, επεισόδιο ή έξαρση.
Εκτιμάται ότι το άσθμα πλήττει 1 στα 12 άτομα στις Ηνωμένες Πολιτείες και, δυστυχώς, ο επιπολασμός του άσθματος φαίνεται να αυξάνεται. Τα τελευταία 40 χρόνια, ο παγκόσμιος επιπολασμός του άσθματος αυξάνεται κατά 50% κάθε δεκαετία. Ενώ οι ερευνητές δεν γνωρίζουν τις ακριβείς αιτίες αυτήςτης αύξησης, πολλοί ερευνητές εικάζουν ότι μπορεί να ευθύνονται οι αλλαγές στις πρακτικές υγιεινής, η χρήση ορισμένων φαρμάκων στα παιδιά, τα αυξανόμενα ποσοστά παχυσαρκίας και η ανεπάρκεια της βιταμίνης D.
Άσθμα και ύπνος
Είτε οφείλεται στα συμπτώματα του άσθματος, είτε απλά στο ότι παραμένετε ξύπνιοι έως αργά τη νύχτα,η έλλειψη ύπνου μπορεί να επιδεινώσει το άσθμα. Η απώλεια ύπνου προάγει τη φλεγμονή στο σώμα και επηρεάζει τη λειτουργία των πνευμόνων, αυξάνοντας τις πιθανότητες προσβολής άσθματος.
Μια πρόσφατη μελέτη διαπίστωσε ότι τα άτομα που κοιμούνται λιγότερες από έξι ώρες ύπνου, βιώνουν 1,5 φορές περισσότερες κρίσεις άσθματος και έχουν χαμηλότερη ποιότητα ζωής που σχετίζεται με την υγεία, από εκείνους που κοιμούνται τις συνιστώμενες 7 έως 9 ώρες κάθε βράδυ. Ο κακός ύπνος σε άτομα με άσθμα μπορεί επίσης να σχετίζεται με την παρουσία άλλων προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των διαταραχών του ύπνου και των διεγερτικών επιδράσεων των φαρμάκων για το άσθμα.
Τα συμπτώματα του άσθματος μπορεί να εκδηλωθούν ή να επιδεινωθούν τη νύχτα. Το νυχτερινό άσθμα, είναι μια εμπειρία που μπορεί να προκαλέσει καταστροφή στον ύπνο ενός ατόμου και μπορεί να αποτελεί ένδειξη πιο σοβαρού ή κακώς ελεγχόμενου άσθματος.
Νυχτερινό άσθμα
Το νυχτερινό άσθμα είναι συχνό, και περίπου το 75% των ατόμων με άσθμα ξυπνούν από συμπτώματα νυχτερινής νύχτας τουλάχιστον μία φορά την εβδομάδα6. Περίπου το 40% των ατόμων με άσθμα εμφανίζουν συμπτώματα νυχτερινού άσθματος κάθε βράδυ. Έναδύσκολα ελεγχόμενο ή πιο σοβαρό άσθμα, κάνει ένα άτομο πιο επιρρεπές στο να εμφανίσει συμπτώματα νυχτερινού άσθματος.
Οι μηχανισμοί πίσω από τα συμπτώματα άσθματος που επιδεινώνονται τη νύχτα δεν είναι πλήρως κατανοητοί, ωστόσο μπορεί να σχετίζονται με φυσιολογικές ορμονικές αλλαγές το βράδυ. Πολλές ορμόνες – συμπεριλαμβανομένης της επινεφρίνης, της κορτιζόλης και της μελατονίνης – έχουν κιρκάδια μοτίβα, τα οποία είναι κύκλοι 24 ωρών που συνδέονται με το εσωτερικό ρολόι του σώματος. Οι αλλαγές που συμβαίνουν σε αυτές τις ορμόνες το βράδυ, μπορεί να συμβάλουν στην φλεγμονή των αεραγωγών, αυξάνοντας τον κίνδυνο συμπτωμάτων νυχτερινού άσθματος. Οι ορμονικές αλλαγές που συμβαίνουν κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, μπορούν επίσης να επηρεάσουν τα συμπτώματα του άσθματος.
Η παχυσαρκία μπορεί επίσης να αυξήσει τον κίνδυνο νυχτερινού άσθματος και να κάνει το άσθμα πιο δύσκολο στο να αντιμετωπιστεί. Αν και αυτήη σύνδεση δεν είναι πλήρως κατανοητή, οι ερευνητές έχουν υποθέσει ότι το υπερβολικό λίπος γύρω από τον λαιμό και η αυξημένη συστηματική φλεγμονή, μπορούν να συμβάλλουν στο νυχτερινό άσθμα σε ασθενείς με παχυσαρκία.
Η παλινδρόμηση οξέος, που ονομάζεται επίσης νόσος γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης (GERD), είναι μια άλλη ιατρική πάθηση που σχετίζεται συνήθως με το νυχτερινό άσθμα. Το 80% των ατόμων με άσθμα εμφανίζουν επίσης συμπτώματα γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, όπως καούρα.
Λοιποί παράγοντες που μπορεί να ευθύνονται για το νυχτερινό άσθμα
Εκτός από την παχυσαρκία, τη γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και τις κιρκαδικές ορμονικές αλλαγές, υπάρχουν πολλοί περιβαλλοντικοί παράγοντες που μπορούν να προκαλέσουν νυχτερινό άσθμα.
Κάπνισμα και παθητικό κάπνισμα
Το κάπνισμα και η έκθεση στον καπνό μπορεί να αποδυναμώσει τη λειτουργία των πνευμόνων και να ερεθίσει τους αεραγωγούς1.
Αλλεργιογόνα στην κρεβατοκάμαρα
Πολλά άτομα με άσθμα είναι ευαίσθητα σε ακάρεα σκόνης, παράσιτα, ζωική τροφή, μούχλα και γύρη. Ακόμα κι αν τα άτομα εκτίθενται σε αυτά τα αλλεργιογόνα κατά τη διάρκεια της ημέρας, μια καθυστερημένη αλλεργική απόκριση μπορεί να προκαλέσει συμπτώματα άσθματος ακόμη και μετά τον ύπνο.
Διατροφή
Μερικά άτομα με άσθμα είναι ευαίσθητα στα θειώδη άλατα που υπάρχουν σε τρόφιμα και ποτά, όπως μπύρα, κρασί, αποξηραμένα φρούτα, πατάτες και γαρίδες. Εάν καταναλώνονται πολύ κοντά στον ύπνο, μπορεί να είναι υπέυθυνα για το νυχτερινό άσθμα.
Φάρμακα
Ορισμένα φάρμακα, όταν λαμβάνονται κοντά στην ώρα του ύπνου, μπορεί να προκαλέσουν νυχτερινό άσθμα.
Κρύος αέρας
Ο κρύος αέρας μπορεί επίσης να προκαλέσει συμπτώματα νυχτερινού άσθματος, εάν το περιβάλλον της κρεβατοκάμαρας είναι πολύ κρύο ή στην περίπτωση που μένει κάποιο παράθυρο ανοιχτό.
Άλλα ιατρικά ζητήματα
Οι ιογενείς λοιμώξεις όπως το κρυολόγημα, η γρίπη και οι λοιμώξεις του αναπνευστικού,αποτελούν μερικά από τα πιο συνηθισμένα αίτια για τις νυχτερινές κρίσεις άσθματος.
Νυχτερινό άσθμα και παιδιά
Το άσθμα είναι πιο συχνό στα παιδιά παρά στους ενήλικες και είναι η πιο συχνή χρόνια ασθένεια σε παιδιά παγκοσμίως. Η ακριβής διάγνωση και θεραπεία του νυχτερινού άσθματος στα παιδιά είναι ιδιαίτερα σημαντική, επειδή οι επιδράσεις του νυχτερινού άσθματος, όπως η απώλεια ύπνου και η υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας, σχετίζονται με συμπεριφορικές και αναπτυξιακές δυσκολίες.
Δυστυχώς, το νυχτερινό άσθμα συχνά διαγιγνώσκεται στα παιδιά, επειδή τείνουν να υποτιμούν ή να μην αναφέρουν τα συμπτώματα που βιώνουν στον ύπνο τους. Για αυτόν τον λόγο, είναι χρήσιμο για τους γονείς να παρακολουθούν και να αναφέρουν στον γιατρό τυχόν συμπτώματα που αφορούν τα παιδιά. Αυτά τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν συριγμό, διαταραγμένο ύπνο, υπνηλία κατά τη διάρκεια της ημέρας και δυσκολίες στο σχολείο.
Άσθμα και Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου
Η Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου (OSA) είναι μια διαταραχή στην οποία οι αεραγωγοί στενεύουν ή καταρρέουν κατά τη διάρκεια του ύπνου. Το άσθμα και η Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου έχουν παρόμοια συμπτώματα και φαίνεται να έχουν αμφίδρομη σχέση. Αυτό σημαίνει ότι η μία από αυτές τις αναπνευστικές καταστάσεις αυξάνει την πιθανότητα διάγνωσης με την άλλη. Η Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου είναι ιδιαίτερα συχνή σε άτομα με άσθμα που επίσης ροχαλίζουν, και σε άτομα με κακώς ελεγχόμενα συμπτώματα άσθματος.
Τα άτομα με άσθμα μπορεί να είναι χρήσιμο να μιλήσουν με τους γιατρούς τους σχετικά με την Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου. Επειδή το άσθμα θέτει ένα άτομο σε αυξημένο κίνδυνο ανάπτυξης Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου, η έρευνα δείχνει ότι οι περιοδικές αξιολογήσεις για την Αποφρακτική Άπνοια Ύπνου μπορούν να βοηθήσουν τους ασθενείς με άσθμα. Ευτυχώς, η θεραπεία της Αποφρακτικής Άπνοιας Ύπνου μπορεί συχνά να βοηθήσει στη μείωση των συμπτωμάτων άσθματος.
Έλεγχος του άσθματος
Τα συμπτώματα του άσθματος μπορούν συχνά να ελεγχθούν σε συνεργασία με γιατρό, αλλεργιολόγο ή πνευμονολόγο για τη δημιουργία ενός εξατομικευμένου σχεδίου αντιμετώπισης του άσθματος. Ο έλεγχος του άσθματος περιλαμβάνει συνήθως τη λήψη φαρμάκων για το άσθμα και τη δημιουργία ενός σχεδίου για την αποφυγή των παραγόντων που επιδεινώνουν το άσθμα.
Αποφυγή νυχτερινού άσθματος και βελτίωση του ύπνου
Το άσθμα μπορεί να «καταστρέψει» την ποιότητα του ύπνου, επομένως είναι χρήσιμο να υιοθετηθούν συνήθειες που υποστηρίζουν την υγεία του ύπνου. Η εστίαση στη βελτίωση της υγιεινής του ύπνου είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα. Αναπτύσσοντας ένα κανονικό πρόγραμμα ύπνου και υγιείς ρουτίνες κατά τη διάρκεια της ημέρας, τα άτομα με άσθμα μπορούν να μειώσουν την περιττή κόπωση κατά τη διάρκεια της ημέρας και να επικεντρωθούν στον έλεγχο των συμπτωμάτων του άσθματος.
Οι αιτίες του νυχτερινού άσθματος μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο απώλειας ύπνου. Εκτός από τη συνεργασία με έναν γιατρό για την εξεύρεση λύσεων για τη μείωση ή την εξάλειψη των παραγόντων που ευθύνονται για το άσθμα, ακολουθούν μερικές συμβουλές ειδικά για το σχεδιασμό του ιδανικού περιβάλλοντος της κρεβατοκάμαρας και την αποφυγή του νυχτερινού άσθματος:
Μείωση αλλεργιογόνων στην κρεβατοκάμαρα
Τα ακάρεα σκόνης και τα παράσιτα στην κρεβατοκάμαρα μπορούν να προκαλέσουν άσθμα κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η εξάλειψη ή η μείωση της έκθεσης σε αυτά μπορεί να κάνει μια τεράστια διαφορά. Πλένετε τακτικά τα κλινοσκεπάσματα και καθαρίζετε την σκόνη κάθε εβδομάδα. Η χρήση υποαλλεργικών κλινοσκεπασμάτων και μαξιλαριών μπορεί επίσης να βοηθήσει.
Κρατήστε τα κατοικίδια έξω από το υπνοδωμάτιο
Το κατοικίδιο και το σάλιο του συχνά αποτελούν μια κοινή αιτία άσθματος. Εκτός από την τακτική ηλεκτρική σκούπα και τη σκόνη, είναι χρήσιμο να κρατάτε τα κατοικίδια ζώα έξω από το υπνοδωμάτιο.
Να είστε προσεκτικοί με τα αρωματικά προϊόντα
Τα έντονα αρώματα από προϊόντα καθαρισμού, κεριά και προϊόντα προσωπικής φροντίδας μπορούν να προκαλέσουνσυμπτώματα άσθματος σε ορισμένα άτομα που πάσχουν. Εξετάστε το ενδεχόμενο να αφαιρέσετε από το υπνοδωμάτιο οποιαδήποτε πηγή αρωμάτων για να μειώσετε το άσθμα κατά τη διάρκεια της νύχτας.
Απαλλαγή από το άγχος πριν από τον ύπνο
Το άγχος είναι μια κοινή αιτία άσθματος. Η δημιουργία μιας νυχτερινής ρουτίνας που περιλαμβάνει χαλαρωτικές δραστηριότητες, όπως ήρεμη μουσική, ζεστό μπάνιο ή ανάγνωση ενός βιβλίου, μπορούν όλα να βοηθήσουντα άτομα να κοιμηθούν γρηγορότερα, μειώνοντας παράλληλα τις κρίσεις άσθματος που σχετίζονται με το άγχος.
Κλείστε τα παράθυρα
Πολλοί άνθρωποι με άσθμα γνωρίζουν ότι οι δραστικές αλλαγές στον καιρό, την θερμοκρασία και την ποιότητα του αέρα μπορούν να οδηγήσουν σε έξαρση του άσθματος. Μειώστε τις αλλαγές θερμοκρασίας, τη γύρη και τηρύπανση του αέρα στο υπνοδωμάτιο, κλείνοντας τα παράθυρα του υπνοδωματίου. Μερικοί άνθρωποι μπορούν επίσης να επωφεληθούν από τη ρύθμιση της θερμοκρασίας και της υγρασίας στο περιβάλλον της κρεβατοκάμαρας ή από τη λήψη φίλτρου αέρα.
Κρατήστε κοντά το φάρμακο για το άσθμα
Η αντιμετώπιση των νυχτερινών κρίσεων άσθματος είναι ένα σημαντικό μέρος του ελέγχου του άσθματος. Κρατήστε τα φάρμακα για το άσθμα, μαζί με ένα ποτήρι νερό, κοντά στο κρεβάτι, ώστε να είναι εφικτή η λήψη τους, σε περίπτωση που χρειαστεί κατά τη διάρκεια της νύχτας.
